1.2.3. Nietige of vernietigbare (bedingen in de) arbeidsovereenkomst

Nietig of vernietigbaar

Is een arbeidsovereenkomst of een beding uit een arbeidsovereenkomst nietig, dan bestaat het arbeidscontract of het beding niet (zij heeft nooit bestaan). Een arbeidsovereenkomst die vernietigbaar is bestaat wel, totdat deze door een van de partijen is vernietigd. Dat vernietigen kan buiten rechte geschieden door een mondelinge of schriftelijke verklaring aan de wederpartij over te brengen. In veel gevallen zal de rechter ingeschakeld moeten worden wanneer er onenigheid bestaat over de rechtsgeldigheid van een overeenkomst.

Nietige of vernietigde arbeidsovereenkomsten zijn niet (meer) rechtsgeldig (bestaan niet), waardoor de medewerker bijvoorbeeld geen ontslagbescherming en geen recht op loon kan afdwingen. De werkgever is geen loonbelasting en evenmin sociale premies verschuldigd, maar wordt mogelijk wel strafrechtelijk vervolgd. Over de inkomsten die de medewerker voor zijn werk krijgt, dient hij doorgaans inkomstenbelasting te betalen.

De nietige arbeidsovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst of een beding uit de arbeidsovereenkomst kan nietig zijn, indien de arbeidsovereenkomst verplicht tot prestaties die in strijd zijn met de wet, openbare orde of goede zeden. Het is daardoor niet mogelijk een arbeidsovereenkomst aan te gaan met een medewerker die gaat inbreken of zich bezig gaat houden met heling, drugshandel etc.

Strijd met de wet leidt evenwel niet tot nietigheid van de arbeidsovereenkomst, als de wet niet de strekking heeft de geldigheid van de arbeidsovereenkomst aan te tasten. Zo kan een werkgever met een medewerker een arbeidsovereenkomst aangaan die is gericht op transport waarvoor de werkgever geen vergunning heeft. De strekking van de wet die het vervoer zonder vergunning verbiedt is niet om de nietigheid van de arbeidsovereenkomst met zich mee te brengen. De wet dient er toe om het vervoer zonder vergunning tegen te gaan. De arbeidsovereenkomst is geldig en de werkgever is loon verschuldigd. Ook wanneer de medewerker geen arbeid verricht omdat hij niet tot vervoer mag overgaan.

Strijd met de openbare orde of goede zeden leidt altijd tot nietigheid van de arbeidsovereenkomst.

Nietige bedingen uit de arbeidsovereenkomst

In bepaalde gevallen is alleen een bepaald beding uit de arbeidsovereenkomst nietig. Zo is het niet mogelijk loon vast te stellen dat lager is dan het wettelijke minimumloon (4.1.6.). Dan geldt er tussen partijen minimaal het wettelijke minimumloon en is de arbeidsovereenkomst doorgaans nog steeds van kracht. Nietigheid van een beding kan zo ingrijpend zijn dat de nietigheid van de hele arbeidsovereenkomst met zich meebrengt. Hierbij gaat het vooral om situaties waarbij door de nietigheid de prestaties van partijen niet meer tot elkaar in verhouding staan. Nietigheid van de arbeidsovereenkomst doet zich niet voor, als partijen de arbeidsovereenkomst ook zonder het nietige beding zouden zijn aangegaan.

Vernietigbare arbeidsovereenkomst

De arbeidsovereenkomst is vernietigbaar wanneer deze tot stand is gekomen door bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden. De medewerker of werkgever kan de arbeidsovereenkomst vernietigen door dit schriftelijk aan de wederpartij kenbaar te maken. Door deze rechtshandeling bestaat de overeenkomst niet en kan aan die overeenkomst ook geen recht ontleend worden.

Ook in geval van dwaling van één van de partijen (of beide) bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst, is de arbeidsovereenkomst vernietigbaar. In dat laatste geval zou bij een juiste voorstelling van zaken de overeenkomst niet zijn gesloten, omdat één van de partijen (of beide) zich van een bepaald nadeel niet bewust was of kon zijn. De wederpartij kan het vernietigen van de overeenkomst voorkomen. Dat doet die partij door de andere partij tijdig een wijziging voor te stellen die het nadeel voor deze opheft. Een rechter kan een dergelijke wijziging ook in zijn vonnis opnemen, indien één van de partijen hierom vraagt. Dan verklaart hij de arbeidsovereenkomst niet nietig.

Verder zoeken

Deze pagina is onderdeel van hoofdstuk 1 over het aangaan van de arbeidsovereenkomst en de rechten en plichten die hierdoor ontstaan. U vindt in dit deel informatie over:

1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst en welke contracten zijn er?

1.2. Tot stand komen van de arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer

1.3. Inhoud van de arbeidsovereenkomst (o.a. contract bepaalde tijd, concurrentiebeding, proeftijd, nevenwerk, boetebeding, geheimhouding, detachering)

1.4. Rechten en plichten door aangaan arbeidscontract

1.5. Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)

1.6. Reglement / personeelshandboek

1.7. Verrichten van werk door vreemdelingen

1.8. Medewerkers in dienst van een maatschap of vennootschap

1.9. Arbeidsbemiddeling door het UWV

1.10. Stimulerende maatregelen voor werklozen

Zoekt u een ander onderwerp, zie dan onze trefwoorden of inhoudsopgave.