Nieuws over arbeidsrecht | Datum: 26 oktober 2016 | Auteur: Ivanka van Netten

Maatregelen tegen schijnconstructies middels de WAS

Sinds 1 juli 2015 is de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) van kracht. Schijnconstructies, die als doel hebben om wet- en regelgeving te omzeilen om de kosten van arbeid te verlagen. Werknemers worden middels deze wet beschermd tegen onderbetaling en de werkgevers die de regels volgen beter vrij te waren van oneerlijke concurrentie. Alle bedrijven moeten zich houden aan dezelfde regels. Van werkgevers en werknemers wordt verwacht dat ze zelf verantwoordelijkheid nemen in het betalen van belastingen en sociale premies. Zo kunnen bedrijven eerlijk met elkaar concurreren en behouden we een eerlijke arbeidsmarkt. Middels schijnconstructies proberen sommige bedrijven de regels voor het minimumloon of cao-loon te ontduiken. Bedragen voor bijvoorbeeld maaltijden, huisvesting of zorgverzekering worden ingehouden op het loon en zo wordt uiteindelijk een lager loon dan het minimum loon betaald. Vaak ook contant en betaling van sociale premies wordt ontdoken. Hierdoor worden geregeld Nederlandse werknemers verdrongen door goedkoper buitenlands personeel.

Sinds juli 2015 geldt ook de ketenaansprakelijkheid voor loon wat inhoudt dat zowel de werkgever als de opdrachtgever aansprakelijk zijn hiervoor. Voorheen was alleen de werkgever aansprakelijk. Vanaf januari 2016 zijn er een aantal maatregelingen van de WAS in werking gegaan zoals het verstrekken van duidelijke en begrijpelijke loonstroken en girale betalingen i.p.v. contante betalingen. In 2017 zullen alle constructies waarbij bedrijven minder dan het minimumloon betalen verboden zijn. Op dit minimumloon mogen alleen de wettelijk verplichte en toegestane bedragen ingehouden worden zoals belastingen en premies. De inspectie van SZW controleert bedrijven of zij zich aan de regels houden en maken de gecontroleerde bedrijven openbaar, zowel de ontduikers als de nalevers van deze wetgeving. Als een overtreding is begaan dan kan de Inspectie een boete opleggen, het werk stilleggen en zo nodig strafrechtelijk optreden.

Intussen is deze ketenaansprakelijkheid voor loon ook toe te passen op de vervoersovereenkomsten met als doel dat werknemers in deze sector over de weg ook andere partijen aansprakelijk kunnen stellen als er sprake is van onderbetaling. Als de inspectie vermoedt dat een cao door een werkgever niet wordt nageleefd dan kunnen zij dit aan de betreffende organisaties doorgeven die hierop dan actie kunnen ondernemen.

Wat als de werkgever het minimumloon niet betaalt?

Het loon moet minimaal een bepaalde hoogte hebben waarover de medewerker de vrije beschikking krijgt. Een beding dat de medewerker aanspraak geeft op minder dan het minimumloon of minimumvakantiebijslag is nietig wegens strijd met de wet. Een werkgever dient bij verschillende instanties een opgave te doen van het loon dat hij aan medewerkers betaalt. Denk aan de uitvoeringsinstelling en belastingdienst. Mocht bijvoorbeeld de uitvoeringsinstelling menen dat de werkgever vermoedelijk het wettelijk minimumloon niet in acht neemt, dan kunnen zij dit doorgeven aan de betrokken medewerker en aan de arbeidsinspectie. De arbeidsinspectie kan een onderzoek instellen naar de bedragen die de werkgever betaalt, aan welk onderzoek de werkgever moet meewerken. Daaruit kan blijken dat de werkgever te weinig betaalt, waarover de betrokken werknemers, ondernemingsraad en mogelijk ook anderen geïnformeerd worden (art 18a WML).

Lees meer over het minimumloon