Hoofdstuk 5.1.1.1. Ondernemer, onderneming en bestuurder

“Onderneming”

Een onderneming is een organisatie die naar buiten toe als een zelfstandige eenheid optreedt in de maatschappij en waarbinnen op grond van arbeidsovereenkomst of publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht (art 1-1 WOR). Niet relevant is of de organisatie winst maakt of dit tot doel heeft. Ook organisaties die afhankelijk zijn van subsidie kunnen een onderneming zijn. Een “organisatie” doet zich voor indien er op één of andere manier een geordend verband is van samenwerkende mensen. Bij “naar buiten toe optreden” gaat het om het zich als eenheid presenteren, meestel door met een eigen naam te werken.

De vraag of verschillende vestigingen die behoren tot één eigenaar ieder voor zich een onderneming zijn, of dat de vestigingen bij elkaar een onderneming zijn, hangt af van de mate waarin de vestigingen zich naar buiten toe als een eenheid presenteren. Werken zij onder één naam dan is dat een vermoeden dat de verschillende vestigingen te samen één onderneming vormen. Is dat anders, dan wordt mogelijk het assortiment, de inkoop, de promotie etc. centraal bepaalt en uitgedragen, waardoor er ook sprake is van één onderneming. Zijn de vestigingen zo goed als volledig zelfstandig, dan zijn zij ieder voor zich als een onderneming aan te merken. In geval van twijfel is het raadzaam de vestigingen bij elkaar als één onderneming te zien.

“Ondernemer”

Een ondernemer is een natuurlijk of een rechtspersoon die één of meerdere ondernemingen in stand houdt (art 1-1 WOR). Hij is de eigenaar van de onderneming. Is de ondernemer een rechtspersoon, dan wordt zij vertegenwoordigd door een bestuur of een bestuurder. Is de ondernemer een natuurlijk persoon, dan gaat het bijvoorbeeld om een vennoot of vennoten van een vennootschap onder firma of commanditaire vennootschap.

Ook een publiekrechtelijke rechtspersoon kan als ondernemer gezien worden (art 46d en art 46e WOR), tenzij deze is uitgezonderd (art 53 e.v. WOR). Zo bestaan er bijvoorbeeld sinds 1996 ondernemingsraden bij gemeenten. Bij het slot van hoofdstuk 5.1.5.1. wordt uitgewerkt dat niet iedere overheidsinstelling bij haar besluitvorming, zich snel kan beroepen op haar politieke taak (“het primaat van de politiek”) (5.1.5.1.).

“Bestuurder”

Een bestuurder is de persoon die alleen of met anderen, in de onderneming de hoogste zeggenschap uitoefent over de leiding van de arbeid (art 1-1 WOR). Hierop bestaan enkele uitzonderingen voor ondernemingsraden bij de overheid (art 46d sub A WOR). Is de ondernemer een eigenaar van een eenmanszaak, een maat of een vennoot, dan zal of zullen deze personen doorgaans ook de hoogste zeggenschap in de onderneming hebben. Dat is echter niet zo, als de eigenaar zich bij uitzondering niet om de onderneming bekommert en een derde de onderneming laat drijven. Is de ondernemer een rechtspersoon, dan wordt zij vertegenwoordigd door het bestuur. In dit bestuur zitten doorgaans de bestuurders van de onderneming, dat wil zeggen, personen die in de onderneming de hoogste zeggenschap uitoefenen. Het is evenwel mogelijk dat slechts één persoon van het bestuur of een derde feitelijk de leiding uitoefent in de onderneming waar hij de hoogste zeggenschap heeft. In dat geval is hij de bestuurder met wie de ondernemingsraad overleg voert.

Met wie heeft de ondernemingsraad te maken?

Het is steeds de ondernemer die verplicht is de regels van de wet op de ondernemingsraden na te komen tegenover de ondernemingsraad. Echter, de bestuurder(s) zal (zullen) in veel gevallen de ondernemer vertegenwoordigen, omdat hij (zij) de hoogste zeggenschap in de onderneming heeft (hebben).

Verder zoeken

Deze pagina is onderdeel van hoofdstuk 5 over de medezeggenschap. U vindt in dit deel informatie over collectieve regelingen die voor werkgevers en werknemers gelden op grond van hun arbeidsovereenkomsten:

5.1. Ondernemingsraad (o.a. instellen, advies, instemming, recht op informatie)

5.2. Arbeidsomstandigheden bij de werkgever (o.a. arbobeleid, arbeidsinspectie)

5.3. Arbeidstijden voor werknemers (o.a. vaststellen, veranderen)

Zoekt u een ander onderwerp, zie dan onze trefwoorden of inhoudsopgave.