5.1.1.2. Verplichting tot instellen ondernemingsraad

Een ondernemingsraad is verplicht bij minimaal 50 medewerkers, een personeelsvertegenwoordiging bij 10, op verzoek. Vrijwillige oprichting of cao-verplichtingen volgen de WOR. Bij inkrimping kan de OR worden opgeheven. Ontheffing is mogelijk bij uitzonderlijke omstandigheden, en afdwingen kan via de rechter na advies van de bedrijfscommissie.

 

Het is afhankelijk van het aantal medewerkers in de onderneming of er een verplichting bestaat tot het instellen van een ondernemingsraad. Het gaat om werknemers die in de onderneming werkzaam zijn op grond van een arbeidsovereenkomst of ambtelijke aanstelling. Daarbij kunnen dus ook gedetacheerde medewerkers meetellen, hoewel zij aan derden uitgeleend worden.

Bij het tellen van het aantal medewerkers worden bepaalde medewerkers buiten beschouwing gelaten, namelijk:

  • de bestuurders (art 1-4 WOR)
  • personen die geen arbeidsovereenkomst met de ondernemer (rechtspersoon) hebben, zoals uitzendkrachten, freelancers (1.1.1.) (art 1-2 WOR). Zij tellen slechts dan mee, wanneer de ondernemingsraad en ondernemer hiertoe hebben besloten, waarbij het alleen gaat om personen die regelmatig in de onderneming werkzaam zijn (art 6-4 WOR). Worden uitzendkrachten meer dan twee jaar ingeleend voor werk in de onderneming werkzaam, dan tellen zij wel mee (art 1-3 WOR).
  • medewerkers die slechts in een bepaald periode (seizoen) in de onderneming werken daar zij niet “in de regel” in de onderneming werkzaam zijn (art 2 WOR).

Bepaalde medewerkers die feitelijk niet (meer) in de onderneming werkzaam zijn worden wel meegeteld. Daarbij gaat het om arbeidsongeschikte medewerkers die nog steeds een arbeidscontract hebben. Verder tellen medewerkers mee die een contract hebben met de ondernemer maar uitgeleend worden, waardoor zij werk verrichten voor een andere ondernemer (art 1-3 WOR).

Verplichte instelling ondernemingsraad voor een grote onderneming

Een ondernemer is gehouden om een ondernemingsraad in te stellen, als er ten minste 50 medewerkers in de onderneming werkzaam zijn (art 2 WOR). Medewerkers die per week slechts een beperkt aantal uren werken worden ook meegeteld.

Verplichte instelling personeelsvertegenwoordiging voor een kleine onderneming

Een ondernemer voor wie minder dan 50 medewerkers werken heeft de mogelijkheid om een personeelsvertegenwoordiging in te stellen (art 35c WOR). Hiertoe is de ondernemer verplicht, wanneer de meerderheid van de medewerkers dit wenst en als er in de onderneming ten minste 10 medewerkers werken. Voor een personeelsvertegenwoordiging gelden andere regels, die in hoofdstuk 5.1.9. uitgewerkt worden (5.1.9.).

Een ondernemer die meerdere ondernemingen in stand houdt of tot een groep ondernemingen behoort, heeft te maken met hoofdstuk 5.1.10 (5.1.10.).

Door mensgericht te handelen juist doeltreffend zijn
arbeidsrechtkantoor AN-i

Door mensgericht te handelen
juist doeltreffend zijn
arbeidsrechtkantoor AN-i

Vrijwillige ondernemingsraad

Gaat een ondernemer op vrijwillige basis de medezeggenschap via een ondernemingsraad vormgeven, dan meldt hij dit aan de bedrijfscommissie (5.1.11.5.). Deze mededeling vindt plaats naast het opsturen van het voorlopig reglement van de ondernemingsraad (5.1.1.3.). Een voorlopig reglement hoeft niet opgestuurd te worden, als de ondernemer een ondernemingsraad in stand blijft houden, hoewel hij hiertoe niet meer verplicht is gezien de daling van het aantal medewerkers. Dan kan de ondernemer volstaan met een mededeling. Vanaf het moment dat de onderneming de melding doet, is de wet op de ondernemingsraad onverkort van toepassing (art 5a-2 WOR). Daarin komt verandering wanneer er een belangrijke wijziging in de omstandigheden heeft plaats gevonden, zoals een aanzienlijke inkrimping van het personeelsbestand. Dan kan de ondernemer er toe overgaan om de ondernemingsraad op te heffen. Dit meldt hij aan de bedrijfscommissie, waarna de ondernemingsraad opgeheven wordt na het verstrijken van zijn zittingsperiode.

Verplichte instelling ondernemingsraad volgens een cao

Een cao of een publiekrechtelijke regeling kan een ondernemer verplichten om een ondernemingsraad in te stellen (art 5a-1 WOR). Als de verplichting tot instelling van de ondernemingsraad eindigt, dan zal de ondernemingsraad eindigen zodra zijn zittingsperiode is verstreken.

Ontheffing van het instellen van een ondernemingsraad

De omstandigheden binnen een onderneming kunnen dusdanig zijn dat een goede toepassing van de wet op de ondernemingsraden niet goed mogelijk is. Dan kan de ondernemer ontheffing voor het instellen van een ondernemingsraad vragen. Dergelijke omstandigheden doen zich niet snel voor (art 5 WOR).

Afdwingen van het instellen van een ondernemingsraad.

Ieder belanghebbende kan de kantonrechter verzoeken om de werkgever te verplichten om binnen een bepaalde termijn een ondernemingsraad in te stellen. Vooraf dient degene echter de bedrijfscommissie om advies en (of) bemiddeling te vragen (5.1.11.4.).

Verder zoeken

Deze pagina is onderdeel van hoofdstuk 5 over de medezeggenschap. U vindt in dit deel informatie over collectieve regelingen die voor werkgevers en werknemers gelden op grond van hun arbeidsovereenkomsten:

5.1. Ondernemingsraad (o.a. instellen, advies, instemming, recht op informatie)

5.2. Arbeidsomstandigheden bij de werkgever (o.a. arbobeleid, arbeidsinspectie)

5.3. Arbeidstijden voor werknemers (o.a. vaststellen, veranderen)

Zoekt u een ander onderwerp, zie dan onze trefwoorden of inhoudsopgave.