hoofdstuk 6.3.8.3. Budgetteren en kengetallen

Bij het nemen van beslissingen kan een werkgever niet om gegevens heen die zien op de ontwikkeling van het personeel, ziekteverzuim, loonkosten, etc. Daarbij valt op dat er vaak niet de tijd wordt genomen om duidelijke grafieken te maken, die meerdere jaren bestrijken. Grafieken kunnen onoverzichtelijke data op een duidelijke manier weergeven en daarmee voor veel inzicht zorgen.

Budgetteren

Teneinde de personeelskosten in de hand te houden stellen veel organisaties grenzen vast waarbinnen bepaalde organisatie-onderdelen moeten blijven. Daarvoor is het nodig om een begroting te maken die past bij de geschatte productieomvang of dienstverlening, rekening houdend met de te verwachte groei of stagnatie. De begroting wordt vertaald naar budgetten voor functionarissen die bepalen wie er, wanneer over hoeveel uren wordt ingezet.

Budgetteren is taakstellend, aangezien een budget de taak en verantwoordelijkheid met zich meebrengt om binnen het budget te blijven. Een budget is vaak gericht op kostenbeheersing. Deze taakstelling dient uitdagend en haalbaar te zijn. Is dat niet het geval, dan is bijstelling van het budget op zijn plaats. Het is gebruikelijk om personen die binnen het budget moet blijven enige invloed op het budget uit te laten oefenen, opdat deze haalbaar blijft en zij zich hiermee kan verenigen. Naast budgetteren is het natuurlijk van belang dat een persoon die aan het budget gebonden is, weet op welke wijze hij aan de taakstelling voldoet (feedback). Hierbij kunnen de volgende kengetallen een rol spelen.

Kengetallen

Met kengetallen worden cijfers bedoeld die regelmatig worden vastgesteld opdat er zicht ontstaat op ontwikkelingen binnen de organisatie. Deze informatie wordt mogelijk door een personeelsinformatiesysteem verkregen. Het spreekt voor zich dat de wijze van registreren en de wijze van bereken constant gehouden moet worden, dan wel dat verandering hierin uitdrukkelijk vermeld worden in de reeksen over meerdere jaren.

De volgende kengetallen kunnen van belang zijn:

Leeftijdsopbouw

Met dit kengetal krijgt de organisatie inzicht in mogelijk vergrijzing, per afdeling, functies etc.

Opleidingsniveau

Om de ontwikkeling van de opleidingsgraad binnen een organisatie te volgen, dienen medewerkers ingedeeld te worden in groepen. Een gebruikelijke indeling is het met een diploma afronden van de volgende opleiding: VBO/LBO/MAVO, MBO/HAVO/VWO, HBO, WO, mogelijk aangevuld met de groep die (geen) basisonderwijs heeft gevolgd. Doorgaans wordt het aandeel van iedere groep uitgedrukt in een percentage van het totaal aantal medewerkers.

Ziekteverzuimpercentage

Voor het in de gaten houden van de ontwikkeling van het ziekteverzuim, mogelijk in verband met verschuldigde premie voor verzekeringen (2.2.2.4.).

Gemiddelde (bruto)loon

Dit is bijvoorbeeld te berekenen per jaar omgerekend naar een bepaald aantal uren, bijvoorbeeld per uur of 36 uren. Zo wordt de ontwikkeling van het gemiddelde loon in de gaten gehouden, mogelijk onderverdeeld per leeftijdsgroep of deel van de organisaties.

Percentage contracten voor (on)bepaalde tijd.

Hiermee wordt inzicht verkregen in de ontwikkeling van het aantal vaste en tijdelijke medewerkers. Het aantal arbeidsovereenkomsten voor bepaalde of onbepaalde tijd wordt gedeeld door het totaal aantal arbeidsovereenkomsten, keer 100 procent.

Percentage gewerkte uren door parttimers

Daarmee houdt de organisatie zicht op het aandeel dat de parttimers van het gewerkte aantal uren voor hun rekening nemen. Aantal gewerkte uren door parttimers gedeeld door het totaal aantal gewerkte uren, keer 100 procent.

Instroom en uitstroom van personeel

Het gaat hier om het aantal nieuwe of uittredende medewerkers, gedeeld door het totaal aantal medewerkers, keer 100 procent.

Personeelsbudget

Het personeelsbudget geeft een opdracht om met de in te zetten arbeidsuren binnen het budget te blijven.

Arbeidsproductiviteit

Met deze “AP” wordt aangegeven wat de gemiddelde productiviteit is per arbeidsuur (uit te drukken in omzet, stuks, etc).

Verder zoeken

Deze pagina is onderdeel van hoofdstuk 6 over personeelsmanagement. In dit deel vindt u informatie over personeelsmanagement in het algemeen (6.), naast gerichte informatie over:

6.1 Basis van het personeelsmanagement

6.2. De gewenste inzet van de factor arbeid

6.3. Maatregelen die behoren tot het personeelsmanagement

Zoekt u een ander onderwerp, zie dan onze trefwoorden of inhoudsopgave.