Hoofdstuk 5.1.1.3. Kiezen van de leden voor de ondernemingsraad
Verkiezingen gehouden volgens voorlopig reglement, als er nog geen ondernemingsraad is ingesteld
Voordat de eerste verkiezingen gehouden worden zal de ondernemer een voorlopig reglement moeten opstellen, op grond waarvan de verkiezingen plaatsvinden (art 48 WOR). Over dit voorlopige reglement worden de betrokken werknemersorganisaties gehoord. De bedrijfscommissie ontvangt een exemplaar van dat reglement en verneemt tegelijk wanneer de ondernemingsraad (voor het eerste) wordt ingesteld. Na de verkiezingen stelt de ondernemingsraad zijn eigen reglement vast, dat ook richtinggevend is voor de volgende verkiezingen.
Kiesgerechtigde medewerkers en verkiesbare medewerkers
Kiesgerechtigd zijn alle medewerkers (niet zijnde bestuurders) die gedurende langer dan drie maanden in de onderneming werken (art 6-2 WOR). Zij mogen stemmen (actief kiesrecht). Daaronder valt ook een medewerker die 2 maanden heeft gewerkt, vervolgens 3 maanden geen arbeidsovereenkomst had en daarna weer meer dan een maand heeft gewerkt. De kiesgerechtigden kunnen medewerkers kiezen voor de ondernemingsraad. Verkiesbare medewerkers (passief kiesrecht) dienen eveneens langer dan drie maanden in de onderneming te werken (en zij mogen geen bestuurder zijn) (art 6-3 WOR).
Medewerkers zonder arbeidsovereenkomst met de ondernemer, zoals ingeleende uitzendkrachten en freelancers, bouwen na 15 maanden werkzaam te zijn geweest voor de onderneming, medezeggenschapsrechten op. Na 18 maanden (15 +3 maanden) verwerven zij actief en passief kiesrecht.
Een reglement van de ondernemingsraad kan beperkingen met zich meebrengen voor de herkiesbaarheid van gewezen ondernemingsraadleden. Dit reglement kan ook bepalen dat de tijd wordt verlengd of verkort die moet verstrijken voordat een medewerker kiesgerechtigd of verkiesbaar wordt (art 6-5 WOR).
Kandidatenlijsten
Verkiesbare medewerkers worden op de kandidatenlijsten gezet die werknemersverenigingen indienen (art 9 WOR). Een kandidatenlijst kan ook ingediend worden door 30 medewerkers of een derde van de kiesgerechtigde medewerkers, als zij geen lid zijn van een werknemersvereniging die een kandidatenlijst heeft ingediend. Dus ook georganiseerde medewerkers kunnen zelf een kandidatenlijst indienen wanneer hun werknemersvereniging hiertoe niet is overgegaan.
Verkiezingen
Na het indienen van de kandidatenlijsten vinden er geheime en schriftelijke verkiezingen plaats, die georganiseerd worden door de ondernemingsraad, dan wel door enkele personen van de kandidatenlijsten (art 9 WOR). De verkiezingen vinden zodanig plaats, dat de gekozen leden het werk van de overige leden kunnen overnemen, na het verstrijken van de zittingsperiode van de ondernemingsraad. De uitslag van de verkiezingen wordt bekend gemaakt aan de ondernemer, iedere kandidaat, personen die de kandidatenlijst indienden en aan de in de onderneming werkzame personen (art 11 WOR).
Hoeveel leden worden er gekozen?
Het aantal te kiezen leden is afhankelijk van de omvang van de groep medewerkers (art 6-1 WOR). Wijziging hiervan is slechts mogelijk door de ondernemingsraad, tenminste als de ondernemer hiermee instemt. Deze wijziging is dus van belang voor de verkiezingen van de volgende ondernemingsraad en zal de huidige ondernemingsraad niet vergroten of verkleinen (art 6-6 WOR). Bij de allereerste verkiezingen zal het daarom om de in de wet genoemde aantallen gaan die een zittingsperiode aanblijven.
Eventueel kiezen van plaatsvervangers
Plaatsvervangers worden slechts gekozen, wanneer het reglement van de ondernemingsraad dit bepaald en als de ondernemer daarmee instemt (art 6-1 WOR). Het gebruik van plaatsvervangers ziet op de vervanging van bepaalde leden die vaak afwezig zijn om hun taken als lid van de ondernemingsraad waar te nemen. De verkiezing van plaatsvervangers vindt plaats doordat aan ieder lid of bepaalde leden een plaatsvervanger wordt toegewezen, waardoor de keuze voor een lid ook de keuze voor diens plaatsvervangers inhoudt. Voor en tegenover de plaatsvervangers geldt dit hoofdstuk onverkort (art 6-1 WOR).
Verkiezingen per onderdeel van de onderneming(en)
Er kunnen deelverkiezingen plaatsvinden waarbij er per onderdeel van de onderneming er een bepaald aantal leden van de ondernemingsraad wordt gekozen (art 9 lid 3 WOR). Het is ook mogelijk om de deelverkiezingen voor bepaalde onderdelen te laten plaatsvinden, terwijl de rest (ander deel) de overige leden kiest. Door deelverkiezingen te houden kunnen de meeste onderdelen of groepen medewerkers hun eigen vertegenwoordigers kiezen.
Representativiteit
De raad kan er naar te streven dat groepen medewerkers zo goed mogelijk worden vertegenwoordigd (art 9 lid 4 WOR). Daarbij is gedacht aan vertegenwoordigers van bepaalde functies, als ook aan personen van een bepaald geslacht of afkomst. Zo nodig treft de raad hiervoor een regeling in het reglement.
Wanneer er geen kandidatenlijsten ingediend worden
Zonder voldoende gegadigden kan een ondernemingsraad niet bestaan. Een ondernemer moet dan duidelijk kunnen maken dat hij geregeld en serieus, pogingen onderneemt, om een ondernemingsraad in te stellen. Bijvoorbeeld door partijen uit te nodigen om kandidatenlijsten in te dienen en door overleg te plegen met een werknemersvereniging over het instellen van een ondernemingsraad.
Voorgaande en andere onderwerpen over de verkiezingen worden door de ondernemingsraad in zijn reglement geregeld (5.1.2.1.).
Verder zoeken
Deze pagina is onderdeel van hoofdstuk 5 over de medezeggenschap. U vindt in dit deel informatie over collectieve regelingen die voor werkgevers en werknemers gelden op grond van hun arbeidsovereenkomsten:
5.1. Ondernemingsraad (o.a. instellen, advies, instemming, recht op informatie)
5.2. Arbeidsomstandigheden bij de werkgever (o.a. arbobeleid, arbeidsinspectie)
5.3. Arbeidstijden voor werknemers (o.a. vaststellen, veranderen)
Zoekt u een ander onderwerp, zie dan onze trefwoorden of inhoudsopgave.
