hoofdstuk 6.3.1.6. Algemene informatie arbeidsmarkt

Wat wordt er verstaan onder de arbeidsmarkt?

De arbeidsmarkt is een benaming voor de interactie tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten. Het is geen centrale locatie waar deze elkaar fysiek ontmoeten maar meer een abstracte markt. Uitzonderingen daarop daargelaten, zoals georganiseerde banenmarkten via gemeenten of bureaus. Op de arbeidsmarkt wordt niet zozeer arbeid of worden prestaties aangeboden, maar meer het vermogen om arbeid te verrichten. Als het ware huurt een werkgever een werknemer in om via diens vermogen om te kunnen werken een werkprestatie te verkrijgen.

Soms hoor je wel eens dat er sprake is van een ruime of krappe arbeidsmarkt. Dit houdt in dat bij een ruime arbeidsmarkt het arbeidsaanbod (werknemers) groter is dan de arbeidsvraag (banen). Bij een krappe arbeidsmarkt is de situatie andersom en is de vraag naar arbeid groter dan het aanbod hiervan (er zijn meer banen dan werknemers). Bij een krappe markt zie je ook vaak lonen door invloed van vraag en aanbod stijgen, echter niet automatisch dalen.

Er zijn diverse mogelijkheden om je op de arbeidsmarkt te begeven:

– Als werkgever: De werkgever geeft werk aan een werknemer. Dit is niet perse een natuurlijk persoon, maar kan bijvoorbeeld een organisatie en onderneming zijn in de vorm van een rechtspersoon. In de bijbehorende arbeidswetgeving, welke nationaal bepaald wordt, staan de wederzijdse rechten en plichten genoemd. In ruil voor geleverde prestaties door een werknemer ontvangt deze loon van de werkgever. Onderlinge afspraken hierover staan vermeld in een arbeidsovereenkomst.

– Als werknemer: De werknemer is de partij die zich middels een arbeidscontract verbindt aan de werkgever om arbeid te verrichten en waarvoor hij loon ontvangt.

– Als zelfstandige: De zelfstandige wordt ook wel als een ondernemer gezien en is een persoon die iets onderneemt en zich ten doel heeft gesteld een inkomen te verschaffen door met een combinatie van arbeid, kapitaal en kennis een bedrijf te leiden of in stand te houden. Sommigen zijn zelfstandige omdat het bij hun beroep hoort en anderen omdat ze niet afhankelijk willen zijn.

Om aan het werk te komen of te zijn kan er diverse manieren:

– Zelf te zoeken;

– Gevraagd worden;

– Via een uitzendbureau: Dit is een bedrijf op de arbeidsmarkt die bemiddelt tussen mensen die (tijdelijk) werk zoeken (de uitzendkracht) en bedrijven die (tijdelijk) mensen nodig hebben (de inlener). De uitzendkracht is in dienst van het uitzendbureau;

– Via een werving- & selectiebureau: Dit wordt ook wel een recruitmentbureau genoemd en verwijst naar het proces van aantrekken, selecteren en aanstellen van geschikte kandidaten voor een tijdelijke of vaste baan. Dit wordt gedaan in lijn met de wensen en doelstellingen van een organisatie of onderneming waarvoor dit plaatsvindt.

– Via een outplacementbureau: Dit is een bureau die begeleidende diensten levert om ontslagen of met ontslag bedreigde werknemers te helpen bij het vinden van een nieuwe baan of bij het opstarten van zelfstandige activiteiten.

– Via een payrollorganisatie: Dit zijn bedrijven die de verantwoordelijkheid van werkgeverschap uit handen nemen van bedrijven. Zij nemen het personeel in dienst en verzorgen de juridische en administratieve zaken voor deze bedrijven. Het zijn als het ware uitzendbureaus met dien verstande dat zij niet zelf werknemers werven en koppelen aan werkgevers, maar dat deze werknemers alleen door werkgevers bij hen ondergebracht worden.

– Detacheringsbureaus: Dit zijn bedrijven die mensen in dienst nemen om ze daarna tegen een vergoeding tijdelijk bij andere bedrijven of organisaties te laten werken. Zo wordt voorzien in de behoefte aan tijdelijke extra capaciteit. Denk bijvoorbeeld aan ziekte, vervanging of drukte en specialisten voor bepaalde projecten. Deze bureaus zijn vaak gespecialiseerd in medewerkers voor een bepaalde branche.

Hoe ziet de arbeidsmarkt er ongeveer uit?

2015:

Hierbij werkt ongeveer 74,5% van de werknemers in deeltijd en 57,5% van de zelfstandigen in deeltijd.

2016:

In de eerste helft van 2015 bestaan er in totaal ongeveer 1.5 mln bedrijven, waarvan ongeveer 1.108.000 natuurlijke personen en 360.000 rechtspersonen.

De groei van het aantal bedrijven in de periode tot 2015 komt geheel voor rekening van het kleinbedrijf en dan vooral door het groeiende aantal eenmanszaken. Dit soort bedrijven iss toen ongeveer toegenomen tot 1.1 mln waarbij het vooral om een stijging gaat bij de eenmanszaak. In zowel het midden- als grootbedrijf is het aantal bedrijven afgenomen naar respectievelijk ongeveer 11.000 en 2800 bedrijven.