Specialisten informatie – wederom aangaan concurrentiebeding (art 7:653 BW)

Het concurrentiebeding blijft gelden bij stilzwijgende voortzetting, maar moet opnieuw worden overeengekomen bij grote wijzigingen, nieuwe werkgever of faillissement. Bij overgang van onderneming blijft het beding intact, tenzij de werknemer al uit dienst was. Expliciete verwijzing of hernieuwde ondertekening wordt aanbevolen.

Wederom aangaan concurrentiebeding

Een nieuwe arbeidsovereenkomst

  • In geval van een stilzwijgende voortzetting voor (on)bepaalde tijd, gelden de vroegere voorwaarden wederom (art 7:668 BW) en daarmee ook het concurrentiebeding: Hof Amsterdam 23 oktober 2007, LJN BB8572 en Hof Leeuwarden 22 februari 2011, nr 200.078.172 / 01.
  • In geval van een uitdrukkelijke voortzetting voor (on)bepaalde tijd tegen vergelijkbare voorwaarden, wordt verdedigd dat een brief hierover met verwijzing naar dezelfde voorwaarden voldoende moet zijn, zelfs als een medewerker deze brief niet mede tekent: Vergelijk Ktr. Amersfoort 10 september 2009, JAR 2009 / 254 en Hof Amsterdam 14 augustus 2003, JAR 1996 / 125
  • In geval van een uitdrukkelijke voortzetting voor (on)bepaalde tijd tegen beduidend andere voorwaarden, dient het beding opnieuw overeengekomen te worden: Voorzieningenrechter Utrecht 29 januari 2009, JAR 2009 / 99. Verdedigd wordt dat het door de werknemer mede ondertekenen van een brief die expliciet verwijst naar eerder rechtsgeldig overeengekomen concurrentiebeding voldoende is: Hof Leeuwarden 24 november 2004, JIN 2005 / 10.

Met voorgaande is het advies altijd opnieuw het concurrentiebeding overeen te komen of op zijn minst expliciet naar het concurrentiebeding te verwijzen en daarvoor dus te laten tekenen.

Ingrijpende wijziging

Wanneer door een ingrijpende wijziging in de arbeidsverhouding het concurrentiebeding aanmerkelijk zwaarder is gaan drukken, dan moet het concurrentiebeding opnieuw schriftelijk worden overeengekomen. Derhalve twee vereisten, namelijk een ingrijpende wijziging van de arbeidsverhouding en dat het concurrentiebeding zwaarder op de werknemer is gaan drukken: Arrest Brabant/Van Uffelen, HR 9 maart 1979, NJ 1979 / 467. Tussen ingrijpende wijziging van de arbeidsverhouding en het zwaarder gaan drukken van het concurrentiebeding, moet een oorzakelijk verband bestaan. Daartoe moet onderzocht worden in hoeverre de wijziging de werknemer (na einde dienstverband) feitelijk meer belemmert om een nieuwe gelijkwaardige werkkring in loondienst of als zelfstandige te vinden: AVM-arresten, HR 5 januari 2007, JAR 2007 / 57 en 58.

  • Ingrijpende wijziging: Dat doet zich niet snel voor, nu het moet gaan om een (zeer) wezenlijke verandering. De rechter moet meewegen of de wijziging van de arbeidsverhouding redelijkerwijze was te voorzien voor de werknemer toen deze het beding aanvaardde. Dat wil zeggen dat het bijvoorbeeld niet valt binnen het normale carrièreperspectief, oftewel een niet reguliere carrière ontwikkeling. Niet is vereist dat het gaat om een functiewijziging of wijziging van arbeidsvoorwaarden, hoewel dat wel meeweegt. Zo kan ook een onvoorzienbare uitbreiding van de actieradius of ingrijpende bedrijfswijziging maken dat het beding aanmerkelijk zwaarder gaat drukken: Hof Amsterdam 23 oktober 2007, JAR 2008 / 68. Een overgang van onderneming is op zich niet voldoende als ingrijpende wijziging, maar kan wel indirect tot een ingrijpende wijziging leiden, bijvoorbeeld door een wezenlijke uitbreiding van het geografische of functionele bereik: Ktr. Haarlem 27 juni 2003, LJN AH 8555.
  • Aanmerkelijk zwaarder drukken: is gericht op de belemmering tot het vinden van een gelijkwaardige werkkring, wat niet dezelfde functie hoeft te zijn. Naarmate een werknemer een hogere functie krijgt, zullen er minder gelijkwaardige functies zijn. Het moet wel duidelijk gemaakt worden waaruit dat zwaarder drukken feitelijk blijkt.

Overgang onderneming

In geval van overname van een onderneming gaan alle rechten en plichten van rechtswege over (art 7:662 e.v. BW), dus met inbegrip van het concurrentiebeding: Arrest Ibes/Atmos, HR 23 oktober 1987, NJ 1988 / 235. Indien de werknemer al uit dienst is voor de overname, dan kan de overnemer geen beroep doen op het concurrentiebeding: Arrest Beugels/Tarco, HR 20 april 1990, NJ 1990 / 719. Dan is het aan de overdrager (voormalige werkgever) om de werknemer aan het nog bestaande concurrentiebeding te houden: Arrest Goedegebuuren/ Dental Post, HR 31 maart 1978, NJ 1978 / 325. De overdrager moet dan daarbij wel belang hebben, wat een probleem kan zijn als het bijvoorbeeld om een lege BV gaat, want dan heeft deze voormalige werkgever ofwel geen belang of kan er sprake zijn van misbruik van procesrecht. Dat belang van de overdrager is mogelijk wel aanwezig als deze een garantie of inspanningsplicht heeft gegeven aan de overnemer voor naleving van het concurrentiebeding door werknemers die al voor de overgang van de onderneming uit dienst zijn: President Rb. Amsterdam 30 maart 2000, JAR 2000 / 114 en Kantonrechter Tiel 3 december 2008, LJN BG0113. Deze arresten zijn in de literatuur nog omstreden, want dat zou een resultaat opleveren dat in strijd is met de uitspraak van de Hoge Raad dat het niet mogelijk is om het beding over te laten gaan door een overdrachtsclausule, derhalve dat het beding ook voor eventuele rechtsopvolgers geldt: Arrest Gijsbers/Meurs, HR 24 april 1992, NJ 1992 / 462.

Is er geen overgang van onderneming, bijvoorbeeld als een werknemer binnen een groep bij een andere groepsmaatschappij gaat werken of overdracht naar een personeels-bv, dan moet het concurrentiebeding opnieuw overeengekomen worden. Dat geldt ook bij een stilzwijgende voortzetting van het dienstverband tussen de werknemer en een opvolgende werkgever, zelfs als de identiteit behouden blijft en (vermoedelijk) zelfs als het beding niet zwaarder is gaan drukken. In deze gevallen komt ook steeds een nieuwe arbeidsovereenkomst tot stand en moet het concurrentiebeding weer schriftelijk aangegaan worden: Arrest Hydraudyne/Van der Pasch, HR 23 oktober 1987, NJ 1988 / 234. Voor het opnieuw overeenkomen is het onvoldoende dat de werknemer er voor tekent “dat de inhoud van de vorige arbeidsovereenkomst van toepassing blijft”: Hof Leeuwarden 24 november 2004, NJ 2005 / 43.

Faillissement

In geval van faillissement blijft het concurrentiebeding in stand en kan de curator daarop een beroep doen. De belangenafweging komt dan echter wel anders te liggen, daar het belang van de curator (werkgever) gericht is op behoud van de waarde van de boedel, terwijl aan de andere kant het belang van de werknemer door einde dienstverband groter wordt. Het concurrentiebeding gaat niet over als de onderneming tijdens het faillissement wordt overgedragen, wat is geregeld in artikel 7:666 BW. In geval van een aanstaande ontbinding van de failliete rechtspersoon vervalt het belang van de voormalige werkgever. Tijdens onderhandeling over overdracht van een onderneming, heeft een curator nog wel belang bij handhaving, maar na overdracht is het de vraag of dat belang resteert, zelfs als de curator de overnemer garantie of een inspanning tot handhaving van het concurrentiebeding toebedeelt. Vergelijk o.a.: Ktr. Den Haag 12 december 2001, JAR 2002 / 5 en Ktr. Utrecht 12 september 2000, JAR 2000 / 248.

 

 
Deze informatie is voor cursisten die bij ons een opleiding arbeidsrecht volgen.

 

Onze opleidingen

Leergang arbeidsrecht

Met deze opleiding leert u de essentie van het arbeidsrecht aan de hand van boeiende praktijk-voorbeelden. De doelgroep is iedereen die een grondige basis wenst in het arbeidsrecht, zoals een medewerker HR, bedrijfsleider, belastingadviseur of medewerker loonadministratie.

Lees meer

Specialist arbeidsrecht

De opleiding Specialist Arbeidsrecht is bedoeld voor de cursisten die zich vergaand willen specialiseren. Degene die doelgericht in dossiers willen adviseren of zelf handelen. Deze cursus is op het niveau post-master en bedoeld voor o.a. HR-directors, HR-managers, accountants, mediators en rechtskundigen

Lees meer

Strategisch arbeidsrecht

Deze Post-Master bestaat u 4 volledige cursusdagen in het arbeidsrecht (totaal 28 uur). Tijdens deze dagen leert u complexe vraagstukken op te lossen, waarbij u met begrip, strategie en visie doelgericht kunt werken.  De overzichtelijke opbouw en praktische aanpak maken de dagen direct toepasbaar. 

Lees meer

HR + AI

In deze Post-Master werkt u aan alle bouwstenen van uw oplossend vermogen. Juist in het tijdperk van AI is het belangrijk om doortastend, doelgericht, kritisch en verbindend te zijn. Dit is dus veel meer dan een AI-training. Het gaat om jou en hoe je integraal vraagstukken kan oplossen met een menselijke maat. 

Interactieve cursusdagen (twee keer een tweedaagse) en 8 opgaven

Lees meer