Specialisten informatie - bij hoofdstuk 1.2
Uitspraken aangaande opgaveplicht en informatieplicht:
In hoeverre helpt de opgaveplicht de werknemer in het bewijs wie de werkgever is?
Hof Amsterdam 10 juni 2014
De opgaveplicht van de werkgever is vooral van belang in situaties waarbij onduidelijk is wie de feitelijke werkgever is, als ook tegen welke voorwaarden er wordt gewerkt. Zeker als het gaat om een onduidelijke samenstelling van meerdere vennootschappen, kan het soms lastig zijn om te bepalen wie de feitelijke werkgever is. Dat wordt echter nog belangrijker, wanneer een vennootschap failliet gaat en de werknemer er dus belang bij kan hebben om bij een niet failliete vennootschap in dienst te zijn. Een werknemer die stelt recht op werk en loon te hebben van een werkgever, zal moeten bewijzen dat deze inderdaad bij deze werkgever in dienst is. De vraag speelt dan of een werkgever die niet heeft voldaan aan de opgaveplicht, het bewijs moet leveren dat de werknemer daar niet in dienst is. Het Hof voelt niet voor deze omkering van de bewijslast. De andere stelling die de werknemer naar voren bracht is dat een werkgever wanprestatie pleegt of onrechtmatig heeft gehandeld door niet te voldoen aan de opgaveplicht. Het probleem daarbij is, dat als een werkgever kan aantonen niet de werkgever te zijn, degene ook geen opgaveplicht heeft. De opgaveplicht helpt de werknemer dus niet heel veel verder in het bewijs wie de werkgever is.
Volgens het Hof:
“Werknemer heeft subsidiair nog een beroep gedaan op artikel 7:655 BW, stellende dat werkgever onrechtmatig hebben gehandeld jegens hem door geen (schriftelijke) arbeidsovereenkomst op te stellen en dat werkgever daarom aansprakelijk is voor door hem daardoor geleden schade. Het hof overweegt hierover als volgt. Bedoeld artikel schrijft voor dat de werkgever verplicht is aan de werknemer schriftelijk opgave te doen van bepaalde feiten de arbeidsovereenkomst betreffende zoals naam en woonplaats van partijen. In het voorgaande is echter vast komen te staan dat de vof en daarmee werknemer niet als werkgever van werknemer zijn aan te merken zodat werknemer jegens hen geen beroep op bedoeld artikel toekomt. Werknemer heeft daarnaast niet aangevoerd op welke grond werkgever een persoonlijk verwijt treft aangaande het uitblijven van een schriftelijke arbeidsovereenkomst. Niet is gebleken dat werknemer hen (als bestuurders van de bv) heeft verzocht om een schriftelijke arbeidsovereenkomst te verstrekken en dat zij dat hebben geweigerd. Evenmin is gebleken dat zij bij werknemer verwarring hebben gewekt omtrent de identiteit van zijn werkgever. … Werknemer heeft bovendien niet gesteld dat en toegelicht waarom het uitblijven van een schriftelijke arbeidsovereenkomst heeft geleid tot schade aan zijn zijde bestaande uit gemist loon.”
Informeren van werknemers voor risico’s naast de arbeid buiten de werkplek
Hoge Raad 18 maart 2005 in de zaak KLM / De Kuijer
Een werkgever die niet heeft voldaan aan de zorgplicht, is verantwoordelijk voor de schade die een werknemer bij de uitvoering van het werk lijdt. Evengoed kan een werkgever aansprakelijk zijn voor de schade van een werknemer, die door de fouten van andere ondergeschikten of hulppersonen is veroorzaakt. Dit alles wordt uitgewerkt in hoofdstuk 2.7 en houdt verband met art 7:658 BW.
Wat geldt er evenwel voor schade waarbij de werkgever niet direct of indirect is betrokken, maar niet helemaal los staat van het werk? Denk bijvoorbeeld aan de schade die een werknemer leidt, omdat hij tijdens een pauze buiten het kantoor een ongeluk overkomt. De werkgever die weet dat degene zich buiten begeeft en op de hoogte is van bijzondere gevaren in die omgeving, dient de werknemer effectief te waarschuwen. Dit dient natuurlijk steeds per situatie onderzocht te worden, waarbij een werkgever dus ook let op bijzondere gevaren waarmee werknemers buiten te maken kunnen krijgen.
Een voorbeeld hiervan is een piloot van de KLM welke enkele dagen in Ivoorvlucht diende te verblijven, voordat degene weer een vlucht terug kreeg. Onderweg van het Hotel naar een restaurant, overkomt de piloot een verkeersongeluk. KLM had moeten weten dat je begeven in het verkeer van Ivoorkust een bijzonder risico is, als ook dat je de schade niet feitelijk kan verhalen op de veroorzakers. Het gaat hier derhalve om een bijzonder gevaar, waarvoor de KLM de werknemer effectief had moeten waarschuwen. Deze verantwoordelijkheid kon KLM niet dekken door het sluiten van een (invaliditeits)verzekering voor haar piloten, zoals KLM daarvoor wel gedaan had. Op KLM blijft ook als zij een dergelijke verzekering heeft gesloten de plicht rusten haar werknemers te informeren over de bijzondere gevaren op de plaatsen van bestemming.
Volgens de Hoge Raad:
“Voor KLM ligt dit in zoverre anders dat zij in de kennelijke en niet onbegrijpelijke zienswijze van het hof wèl op de hoogte behoort te zijn van de telkens wisselende bijzondere risico’s in de plaatsen van bestemming, met het oog waarop zij als goed werkgever …. maatregelen behoort te nemen, hetgeen zij niet heeft gedaan. Door …. een zodanig bijzonder risico aan te merken de gevaren van het verkeer in een land als Ivoorkust en de beperkte mogelijkheid de als gevolg van een verkeersongeval geleden schade te verhalen, heeft het hof niet blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting. Hetgeen het hof … heeft overwogen, komt hierop neer dat het nader uitwerkt waartoe KLM als goed werkgever gehouden zou zijn. In de eerste plaats noemt het hof het tot een minimum terugbrengen van de risico’s en vervolgens, kennelijk voor het geval dat een risico zich nochtans verwezenlijkt, het voor haar rekening nemen daarvan, en ten slotte, kennelijk teneinde de medewerkers ertoe te brengen de risico’s te mijden, het effectief waarschuwen voor de bijzondere risico’s en de mogelijke gevolgen daarvan. Zoals reeds blijkt uit hetgeen het hof …. heeft overwogen, heeft het niet bedoeld dat het aanbieden van een adequate verzekering in de plaats zou kunnen komen van de daar eerder vermelde verplichting effectief te waarschuwen voor de bijzondere risico’s en de mogelijke gevolgen daarvan. Dienovereenkomstig moet worden aangenomen dat het Hof … niet tot uitdrukking heeft willen brengen dat KLM met het sluiten van een dergelijke verzekering zonder meer en in alle gevallen heeft voldaan aan haar verplichting de risico’s geheel voor haar rekening te nemen.”
Deze informatie is voor cursisten die bij ons een opleiding arbeidsrecht volgen.
Leren bij de specialist – Het opleidingsinstituut van AN-i
AN-i is volledig gespecialiseerd in het arbeidsrecht. Wij verzorgen de website Arbeidsrechter.nl en onze specialisten procederen voor rechtbanken. Vanuit deze expertise bieden wij op meerdere niveaus opleidingen en cursusdagen aan. Van de beginnende personeelsmedewerker tot en met een gespecialiseerde advocaat volgen bij ons scholing.
Inmiddels_hebben wij voor vele opdrachtgevers opleidingen verzorgd:
Werkgevers: o.a. ING, KPN, CZ, GGD, IKEA, Keerpunt, LogicaCMG, Nationale Nederlanden, Parnassia, Rabobank, RIAGG, Sociale Verzekeringsbank en het UWV.
Advocatenkantoren: o.a. Boekel de Nerée, Van Diepen Van der Kroef, Labee, Boels Zanders, Cleerdin Hamer, Houthoff Buruma, Damsté, Schouten en Lagro.
Ons instituut is geregistreerd in het CRKBO en is bovendien geaccrediteerd door: MZ, RB, MfN (voorheen NMI), de Nederlandse Orde van advocaten en NIRPA.
