hoofdstuk 1.3.2. Contract bepaalde of onbepaalde tijd?
(on)bepaalde tijd
De arbeidsovereenkomst kan aangegaan worden voor bepaalde tijd (1.3.2.1.) en onbepaalde tijd (1.3.2.2.). Dit hoofdstuk gaat in op het eenmalig overeenkomen van een contract voor onbepaalde tijd of bepaalde tijd.
Belangrijke informatie over het kunnen aangaan van tijdelijke contracten staat in hoofdstuk 3.1. Daarin staat informatie over het aangaan van meerdere tijdelijke arbeidsovereenkomst, de keten aan contracten, het voortzetten van overeenkomsten voor bepaalde en onbepaalde tijd, uitzendarbeid en voortgezet werkgeverschap. Zie hoofdstuk 3.1.
1.3.2.1. De arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
In een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is het moment van eindigen van de arbeidsovereenkomst bepaald.
Objectief bepaalbaar einde van de arbeidsovereenkomst
Dit moment van eindigen moet objectief bepaalbaar zijn. Dat wil zeggen dat het einde niet afhankelijk mag zijn van de wil van de werkgever (of werknemer). Partijen kunnen niet overeenkomen dat de arbeidsovereenkomst eindigt wanneer er onvoldoende werk is, de medewerker zich misdraagt of slecht functioneert. Dergelijke bedingen zijn nietig (bestaan niet) aangezien het van de zienswijze van de werkgever afhangt of de voorwaarde zich voordoet.
Niet discriminerend einde van de arbeidsovereenkomst
Het is bovendien niet toegestaan om voorwaarden te bedingen die op een discriminerende wijze het einde van de arbeidsovereenkomst met zich meebrengen. Het beding dat de overeenkomst eindigt als de medewerker zwanger wordt, trouwt, toetreedt tot een bepaalde godsdienst etc. is nietig. Strijdig met een ander gedeelte van het ontslagrecht is het beding dat het arbeidscontract eindigt zodra de medewerker zijn werk niet meer kan verrichten door ziekte.
Bekende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd zijn:
Een arbeidsovereenkomst voor een bepaald aantal dagen, weken, maanden of jaren
Voorbeelden van deze overeenkomst kent een ieder. Dergelijke overeenkomsten doen zich mogelijk ook voor in geval van arbeidsrelaties van afroepkrachten. Afroepkrachten krijgen mogelijk steeds wanneer zij gaan werken een arbeidsovereenkomst van korte duur (6.3.3.5.A.). Elders wordt ingegaan op de arbeidsovereenkomst met een maximum tijdsduur doordat deze eindigt bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd (3.6.1.).
Een arbeidsovereenkomst ter vervanging van een zieke medewerker
De arbeidsovereenkomst met de vervanger eindigt zodra de zieke medewerker weer zijn voormalige werkzaamheden gaat verrichten. Dat betekent dat de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wordt aangegaan, namelijk tot de tijd dat de zieke medewerker het werk kan hervatten door herstel. Daarvoor is wel een afwijkend beding nodig. Het kan om het volgende artikel gaan:
“Artikel 3
- Deze arbeidsovereenkomst vangt aan op ….. 201.. en dient ter vervanging van de heer / mevrouw …… die momenteel ziek is. Indien de heer / mevrouw … dusdanig hersteld is, dat degene weer volledig of gedeeltelijk werkzaam kan worden als ……, dan eindigt deze arbeidsovereenkomst van rechtswege. De overeenkomst eindigt derhalve ook op die datum indien opzegging of enige andere handeling achterwege blijft.
- Tussentijdse opzegging is mogelijk, waarbij een opzeggingstermijn van ………. in acht genomen wordt, waarbij deze opzegging geschiedt tegen de laatste dag van de maand. Deze bij tussentijdse opzegging in acht te nemen termijn, geldt niet tijdens een overeengekomen proeftijd.”
Herstelt de medewerker niet of komt die medewerker zelfs te overlijden, dan is er sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Dat wordt anders wanneer partijen de arbeidsduur eveneens beperken door een maximum termijn af te spreken. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het volgende artikel:
“Artikel 3
- Deze arbeidsovereenkomst wordt aangegaan voor de duur van … en vangt aan op … 201.. en eindigt van rechtswege op … 201.. De overeenkomst dient ter vervanging van de heer / mevrouw … die momenteel ziek is. Indien de heer / mevrouw … dusdanig hersteld is dat degene weer volledig of gedeeltelijk werkzaam kan worden als ……, dan eindigt deze arbeidsovereenkomst van rechtswege. De overeenkomst eindigt derhalve ook op die datum indien opzegging of enige andere handeling achterwege blijft.
- Tussentijdse opzegging is mogelijk, met inachtneming van een opzeggingstermijn van ………., terwijl deze opzegging geschiedt tegen de laatste dag van de maand. Deze bij tussentijdse opzegging in acht te nemen termijn, geldt niet tijdens een overeengekomen proeftijd.”
De arbeidsovereenkomst bepaalt dan dat deze eindigt zodra de zieke medewerker hersteld is of zodra er bijvoorbeeld een jaar is verstreken. Is de zieke medewerker na een jaar nog niet hersteld, dan eindigt overeenkomst van rechtswege na die termijn.
Een arbeidsovereenkomst tot aan het voltooien van een bepaald werk
Het is hier van groot belang dat het werk of de opdracht nauwkeurig beschreven wordt, zodat dit van ander werk of andere opdrachten is te onderscheiden. Zoals de bouw van een bepaald kantoor en het werken aan een bepaald project. De werkgever die een dergelijke arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wil sluiten kan daarvoor het volgende artikel gebruiken:
“Artikel 3
- De duur van deze arbeidsovereenkomst is afhankelijk van de duur van de volgende werkzaamheden (of: het volgende project… ) …………..
- De overeenkomst vangt aan op …………… 201. terwijl zij van rechtswege eindigt zodra de werkzaamheden (of: het project) worden voltooid (of: afgerond). De overeenkomst eindigt derhalve ook op die datum indien opzegging of enige andere handeling achterwege blijft.
- Tussentijdse opzegging is mogelijk, met inachtneming van een opzeggingstermijn van ………. , terwijl deze opzegging geschiedt tegen de laatste dag van de maand. Deze bij tussentijdse opzegging in acht te nemen termijn geldt niet tijdens een overeengekomen proeftijd.”
Andere arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd
Naast bovenstaande arbeidsovereenkomst waarbij het einde objectief bepaalbaar is, zijn andere varianten mogelijk toegestaan. Het is echter niet mogelijk te bedingen dat de arbeidsovereenkomst eindigt als de medewerker zwanger, ziek of lid van een ondernemingsraad wordt. Constructies waarmee getracht wordt het ontslagrecht te ontduiken zullen doorgaans niet werken.
De cao stelt mogelijk beperkingen aan het overeenkomen van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd
Een cao kan bepalen onder welke omstandigheden er een contract voor bepaalde tijd gesloten mag worden, bijvoorbeeld dat het niet mag ter vervanging van ziekte of wanneer het gaat om het verlengen van een reeds bestaand contract. Komen partijen een overeenkomst voor bepaalde tijd overeen in een situatie waarvoor de cao dit niet toestaat, dan brengt dit mogelijk met zich mee dat dit contract niet van rechtswege eindigt op de overeengekomen datum.
Overeenkomen van afwijkende opzeggingsbepalingen
Mogelijkheid tot tussentijdse opzegging
Door het sluiten van een overeenkomst voor bepaalde tijd geven partijen aan dat zij met elkaar een arbeidsverhouding aangaan die een bepaalde periode zal duren. Het is daarbij niet de bedoeling dat één van de partijen de overeenkomst tussentijds opzegt, aangezien de overeenkomst juist is bedoeld om de overeengekomen duur te bestrijken. Dit geldt natuurlijk niet voor opzegging tijdens een proeftijd (1.3.3.).
Van de regeling dat de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet voortijdig eindigt, kunnen partijen schriftelijk afwijken. In dat geval komen zij voor zowel de medewerker als de werkgever een tussentijdse mogelijkheid tot opzegging overeen. Wanneer partijen van die mogelijkheid gebruik maken, dan moet zij wel de voorschriften voor opzegging in acht nemen. Naast de opzeggingstermijn en dag van opzegging, zal de werkgever ook een vergunning nodig hebben van het UWV Werkbedrijf (3.4.2.). Zegt een werkgever de overeenkomst tussentijds op (met een vergunning), zonder dat deze mogelijkheid overeenkomen is, dan is die opzegging onregelmatig, waardoor hij een schadevergoeding verschuldigd kan zijn (3.4.4.).
Uit voorgaande blijkt dat het overeenkomen van een regeling voor tussentijdse opzegging de mogelijkheden van de medewerker meer vergroot, dan de mogelijkheden voor de werkgever. De werkgever heeft namelijk een vergunning nodig van het UWV Werkbedrijf. Het zal per contract verschillen of het ook wenselijk is om een regeling voor tussentijdse opzegging overeen te komen. Dit zal in het bijzonder opgaan voor contracten voor langere periodes.
Overeenkomen opzegging bij het einde van de arbeidsovereenkomst
Een vergunning van het UWV is niet nodig wanneer de overeenkomst eindigt door het verstrijken van de tijd waarvoor de overeenkomst is aangegaan. In dat geval is er namelijk geen sprake van opzegging. Partijen kunnen hiervan afwijken, door overeen te komen dat de overeenkomst slechts eindigt door opzegging, ook bij het einde van de duur van het contract. In dat geval is hoofdstuk 3.4.2. van belang voor het opzeggen van die overeenkomst (3.4.2.) en niet zo zeer hoofdstuk 3.1.
Voor een nadere toelichting op het einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, wordt er verwezen naar hoofdstuk 3.1. (3.1.).
1.3.2.2. De arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
Een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt ook wel vaste dienst genoemd. Deze overeenkomst kan op verschillende wijzen ontstaan, ook wanneer partijen een overeenkomst voor bepaalde tijd beoogden aan te gaan.
Vier voorbeelden waarbij de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is aangegaan hoewel de werkgever en de medewerker dachten dat zij een contract voor bepaalde tijd sloten
1. Omzetting arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd naar onbepaalde tijd
Een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan alleen binnen bepaalde grenzen aangegaan worden. Anders wordt het contract voor bepaalde tijd een overeenkomst voor onbepaalde tijd. De wet stelt eisen aan het maximum aantal contracten, de onderbreking en dergelijke. Dit wordt behandeld in hoofdstuk 3.1. Dat kan dus betekenen dat partijen denken dat zij weer een contract voor bepaalde tijd aangaan, er toch sprake is van een contract voor onbepaalde tijd: zie hoofdstuk 3.1.
2. De cao verbiedt een contract voor bepaalde tijd
Ten tweede is er sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, wanneer partijen de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aangegaan in strijd met de cao. Veel cao’s bepalen onder welke omstandigheden het aangaan van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd toegestaan is. In de cao kunnen bijvoorbeeld bepalingen voorkomen die het aangaan van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd verbieden. Bijvoorbeeld;
- indien daar geen tijdelijke noodzaak voor is, zoals een tijdelijke opleving van de markt.
- als deze arbeidsovereenkomst volgt op een andere arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
- indien de arbeidsovereenkomst voor langer dan een bepaalde duur wordt aangegaan.
Hierop gaat hoofdstuk 3.1.1. nader in (3.1.1.).
3. Einde van arbeidsovereenkomst kan zich niet (meer) voordoen
Ten derde is er sprake van onbepaalde tijd, wanneer het einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zich niet (meer) kan voordoen. Denk hierbij aan de overeenkomst die dient om een zieke medewerker te vervangen. Dit contract eindigt wanneer de zieke medewerker herstelt. Kan de medewerker niet beter worden, dan is het einde van de arbeidsovereenkomst onbepaald. Het einde van de overeenkomst is wel bepaald, als er naast de duur van de ziekte een periode is afgesproken (van bijv. maximaal een jaar) (zie hierboven 1.3.2.1.).
4. Einde van arbeidsovereenkomst is niet objectief bepaalbaar
Ten vierde is er sprake van onbepaalde tijd, wanneer het einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd niet objectief bepaalbaar is. Bijvoorbeeld wanneer is overeengekomen dat de arbeidsovereenkomst eindigt wanneer de werkgever dit wenst of vindt dat er te weinig werk is. Dergelijke bedingen zijn nietig (bestaan niet), waardoor er geen contractsduur overeengekomen is. Het gaat dan om een andere contractsvorm, namelijk een overeenkomst voor onbepaalde tijd in plaats van bepaalde tijd.
Hoe eindigt een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
Voor een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd geldt dat zij alleen kan eindigend door:
- een beëindiging met wederzijds goedvinden (3.2.)
- ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter (3.5.)
- opzegging tijdens de proeftijd (3.3.1.)
- opzegging in geval van ontslag op staande voet (3.3.2.)
- opzegging waarbij de voor opzegging geldende bepalingen in acht worden genomen (3.4.).
- beëindiging wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, als dit in de arbeidsovereenkomst is bedongen. Dit wordt gezien als een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met een maximum tijdsduur (3.6.1.).
Verder zoeken
Deze pagina is onderdeel van hoofdstuk 1 over het aangaan van de arbeidsovereenkomst en de rechten en plichten die hierdoor ontstaan. U vindt in dit deel informatie over:
1.1. Wat is een arbeidsovereenkomst en welke contracten zijn er?
1.2. Tot stand komen van de arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer
1.3. Inhoud van de arbeidsovereenkomst (o.a. contract bepaalde tijd, concurrentiebeding, proeftijd, nevenwerk, boetebeding, geheimhouding, detachering)
1.4. Rechten en plichten door aangaan arbeidscontract
1.5. Collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
1.6. Reglement / personeelshandboek
1.7. Verrichten van werk door vreemdelingen
1.8. Medewerkers in dienst van een maatschap of vennootschap
1.9. Arbeidsbemiddeling door het UWV
1.10. Stimulerende maatregelen voor werklozen
Zoekt u een ander onderwerp, zie dan onze trefwoorden of inhoudsopgave.