Nieuws over arbeidsrecht | Datum: 17 oktober 2018 | Auteur: Gabriëlla Velting

Concurrentiebeding geldig in tijdelijk contract?

Sinds de inwerkingtreding van de Wet Werk en Zekerheid per 1 januari 2015 kan een concurrentiebeding enkel in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd worden opgenomen wanneer er bij dit beding ook een schriftelijke motivering is opgenomen. Uit deze motivering moet blijken dat het concurrentiebeding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs-of dienstbelangen. Voor werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd weegt een concurrentiebeding namelijk dubbel zwaar, omdat zij door het concurrentiebeding worden beperkt in het aanvaarden van een nieuwe arbeidsovereenkomst terwijl het gezien de tijdelijkheid van de arbeidsovereenkomst juist noodzakelijk is dat ze elders een arbeidsovereenkomst aangaan.

Is er geen motivering opgenomen, dan kan worden gesteld dat het beding nietig is. Is er echter wel een motivering opgenomen, dan zal moeten blijken of uit deze motivering blijkt dat het concurrentiebeding inderdaad noodzakelijk is. Het kan lastig zijn om te beoordelen of een dergelijke motivering inderdaad voldoende is en het beding geldig is in een tijdelijk contract, waarbij dat natuurlijk aan de rechter kan worden voorgelegd.

Niet voldoende voldaan aan motiveringsplicht

Dat er hoge eisen worden gesteld aan de motivering blijkt uit een recente uitspraak van de rechtbank Limburg. In deze zaak oordeelde de rechter dat er niet voldoende aan de motiveringsplicht is voldaan door de werkgever. De rechter vond dat de werkgever de zwaarwegende bedrijfsbelangen onvoldoende had geconcretiseerd en dat de noodzakelijkheid van het concurrentiebeding onvoldoende was toegelicht. De motivatie van de werkgever in deze zaak luidde:

“Wanneer deze informatie bij concurrerende bedrijven terecht komt, of wordt gebruikt bij een concurrerend bedrijf, zal dit werkgever direct schaden doordat de concurrent met deze informatie prijsbeleid en marktbewerking kan afstemmen”. Met ‘deze informatie’ bedoelt de werkgever de opgedane kennis en bepaalde gegevens waar de werknemer toegang tot heeft.

In de parlementaire geschiedenis wordt namelijk aangegeven dat sprake moet zijn van een werknemer die specifieke werkzaamheden verricht of in een specifieke functie werkzaam is en dat dit per geval “een specifieke afweging en motivering” vergt. De noodzaak van het concurrentiebeding moet zowel bestaan ten tijde van het sluiten van het beding als op het moment dat de werkgever zich er op beroept.In deze zaak wordt aan voorgaande volgens rechter niet voldaan.

Voldoende voldaan aan motiveringsplicht

In een rechtszaak tussen een zwembadmonteur en zijn werkgever oordeelde de rechter dat er wel voldoende is voldaan aan de motiveringsplicht. Uit het beding blijkt welke zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen het betreft en waarom de werkgever het noodzakelijk acht om een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd:

Het opnemen van het bovengenoemde concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever. Er is sprake van zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever omdat:

• tot de werkzaamheden van de werknemer behoort dat hij kennis neemt van klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens//werkwijzen/know-how, met name
• deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/werkwijzen/know-how bepalend zijn voor het succes van de onderneming van de werkgever;
• kennisname van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/werkwijzen/ computerprogrammatuur/know-how door directe concurrenten van de werkgever er toe kan leiden dat de werkgever grote schade ondervindt in de vorm van toenemende concurrentie door deze concurrenten;
• de onderneming van de werkgever zijn producten/diensten aanbiedt binnen het gebied dat hierboven is beschreven;
• de werkgever er een zwaarwegend belang bij heeft te voorkomen dat concurrenten in het hierboven beschreven gebied op oneigenlijke wijze kennis nemen van deze klantenlijsten/prijslijsten/kostprijzen/leveranciersgegevens/ werkwijzen/know-how door de werknemer in dienst te nemen of op andere wijze van zijn diensten gebruik te maken.

De rechter vindt dat de werkgever hiermee voldoende heeft onderbouwd waarom werknemer aan het concurrentiebeding gebonden moet worden. Wel heeft de rechter de duur van het concurrentie beperkt van 24 maanden naar 12 maanden (zie uitspraak).

Moment van motivering

De motivering voor het opnemen van een concurrentiebeding moet duidelijk zijn op het moment dat het beding wordt aangegaan. Het is dus niet mogelijk om een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan te gaan en de motivering hiervoor pas later aan te leveren. Het beding is dan niet rechtsgeldig. Dit blijkt ook uit een uitspraak van de rechtbank Rotterdam. In deze zaak zijn werknemer en werkgever een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd met elkaar aangegaan. Ze hebben hier beiden voor getekend op 18 februari 2015. In deze arbeidsovereenkomst is een concurrentiebeding opgenomen, maar de motivatie voor het beding ontbreekt. De motivatie wordt op 30 maart opgesteld en door beide partijen ondertekend.

Na opzegging door de werknemer rijst de vraag of het overeengekomen concurrentiebeding rechtsgeldig is. De rechter oordeelde in deze zaak dat dit niet het geval is, de motivering is namelijk niet gelijktijdig met het beding opgenomen in de arbeidsovereenkomst.

Deze uitspraak is al eens eerder gebruikt in een artikel op de site: https://www.arbeidsrechter.nl/concurrentiebeding-motivatie-ongeldig

Conclusie

Het opnemen van een concurrentiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan rechtsgeldig zijn. Er moet dan wel zijn voldaan aan de motiveringsplicht. Er moet uit die motivering blijken over welke gegevens en kennis de werknemer beschikt en op welke manier deze gegevens en kennis de werkgever kunnen benadelen. Tevens moet deze motivering gelijktijdig met het beding worden overeengekomen, een latere motivering van het beding is nietig.

Lees meer over het concurrentiebeding (hoofdstuk 1.3.4)